Það fer eftir fjárfestingarstefnu hvers sjóðs fyrir sig. Sumir eru skilgreindir sem skammtímasjóðir vegna þess að þeir fjárfesta í skuldabréfum með stuttan líftíma, t.d. 1–5 ár. Aðrir eru flokkaðir sem langtímasjóðir þar sem þeir fjárfesta í skuldabréfum með langan líftíma, þ.e. til fimm ára eða lengur. Til skamms tíma er meiri hætta á sveiflum í ávöxtun í löngum sjóðum en stuttum. Því er mikilvægt að val á milli kaupa í löngum eða stuttum sjóði sé byggt á réttum forsendum og taki mið af markmiðum og fjárhagsaðstæðum hvers og eins.

Í flestum sjóðum eru lágmarkskaup 10.000 kr. en 5.000 kr. í áskrift. Í sumum sjóðum er þó önnur lágmarksupphæð og er hún tilgreind í ítarefni og útboðslýsingu hvers sjóðs.

Fjárfestar eru ekki bundnir inni í sjóðum fyrir utan nokkra daga sem það tekur að leysa eignarhlut þeirra út úr sjóðunum. Í flestum verðbréfasjóðum og fjárfestingarsjóðum tekur það ferli tvo virka daga en tíminn getur verið lengri í sjóðum með erlendar eignir. Nánari upplýsingar um einstaka sjóði er að finna í ítarupplýsingum um hvern sjóð fyrir sig og í útboðslýsingum sjóðanna.

Hægt er að vera í áskrift að flestum sjóðum sem Stefnir rekur. Lágmarksupphæð í áskrift er 5.000 kr. á mánuði. Þegar viðskiptavinur er í áskrift að sjóði sér söluaðili viðkomandi sjóðs um að skuldfæra af reikningi eða greiðslukorti um hver mánaðamót. Á upplýsingablöðum sjóðanna kemur fram hvort hægt sé að vera í áskrift að viðkomandi sjóði eða ekki. Veljir þú að vera í áskrift að sjóðum Stefnis, hlýtur þú 50% afslátt af gengismun viðkomandi sjóðs og afgreiðslugjald er fellt niður.

Til þess að ganga frá áskrift að sjóðum hefur þú samband við Verðbréfa- og lífeyrisráðgjöf Arion banka í síma 444 7000 eða verdbrefathjonusta@arionbanki.is.

Þú getur einnig gengið frá áskrift að sjóðum í netbanka Arion banka.

Ef skoðuð er ávöxtun ýmissa fjárfestinga í tímans rás kemur í ljós að aukin ávöxtun hefur að jafnaði í för með sér meiri áhættu. Sú áhætta felst að miklu leyti í sveiflum á verði verðbréfa til skamms tíma. Þar sem verðsveiflur eru einn helsti mælikvarðinn á áhættu eru verðbréf með litlar verðsveiflur talin áhættulítil en verðbréf með miklar verðsveiflur talin áhættumikil. Áhætta getur einnig verið af öðrum toga. Almennt eru hlutabréf talin áhættusamari en skuldabréf, þar sem hlutabréfaeigendur standa aftar í kröfuhafaröð en skuldabréfaeigendur. Þessi staðhæfing á sérstaklega við um hlutabréf og skuldabréf útgefin af sama aðila eða svipuðum útgefanda.

Einnig skiptir miklu máli hvaða útgefendur eru á bak við verðbréf í sjóðum. Löngum hefur verið rætt um að ríki séu traustari útgefendur en fyrirtæki, en þó er það of mikil einföldun eins og skuldavandræði fjölmargra vestrænna ríkja undanfarið hafa sýnt. Réttara er að segja að sjóðir sem hafa verðbréf útgefin af fjárhagslega sterkum útgefendum eru áhættuminni en sjóðir sem eiga verðbréf útgefin af ótraustum útgefendum.

Stefnir hf. hefur skipt verðbréfa- og fjárfesingarsjóðum í rekstri félagsins í sjö flokka eftir staðalfráviki vikulegrar ávöxtunar sl. 5 ára. Flokkur 1 ber minnstu sveiflurnar í ávöxtun en flokkur 7 mestu sveiflurnar. Flokkun sjóðs getur breyst ef sveiflur undirliggjandi fjármálagerninga taka breytingum. Flokkunin grundvallast á leiðbeiningum Evrópsku verðbréfaeftirlitsstofnunarinnar (e. ESMA, áður CESR) um útreikning mælikvarðans.

Mælikvarðinn byggir eingöngu á sögulegum sveiflum í ávöxtun. Ávöxtun í fortíð gefur ekki áreiðanlega vísbendingu um ávöxtun í framtíð og tekur ekki mið af þeim ýmsu áhættum sem verðbréfa- og fjárfestingarsjóðir kunna að búa við í rekstri sínum. Þá kann flokkunin að breytast fyrirvaralaust.

Áhættumælikvarðinn er ekki almenn lýsing á þeirri áhættu sem fylgir fjárfestingu í hlutdeildarskírteinum sjóða. Öllu heldur er um að ræða tölfræðilega, hlutbundna lýsingu á eignum þeirra fjölmörgu áhættuþátta sem geta verið til staðar við fjárfestingu í slíkum fjármálagerningum. Frekari umfjöllun um helstu áhættuþætti er að finna í útboðslýsingu hvers sjóðs. Bent er á að ekki er tryggt að sögulegar sveiflur í ávöxtun sjóðs hafi forspárgildi um framtíðarsveiflur í ávöxtun hans. Jafnframt er bent á að sjóðir í flokki 1 eru ekki áhættulaus fjárfesting og engin trygging er fyrir ávöxtun upphaflegrar fjárfestingar eða fullrar innheimtu hennar.

Nánari upplýsingar um áhættuflokkun sjóða má finna hér: http://www.stefnir.is/itarefni/ahaettuflokkun/ 

Fagfjárfestasjóður er sjóður um sameiginlega fjárfestingu sem eingöngu stendur fagfjárfestum til boða. Fagfjárfestasjóðir lúta lágmarkseftirliti. Sjóðirnir hafa skilgreinda fjárfestingarstefnu og eru oft stofnaðir um mjög afmarkaða fjárfestingu. Fagfjárfestar eru viðskiptavinir sem búa yfir fjárfestingarstyrk sem skilgreindur er í lögum, reynslu, þekkingu og sérfræðikunnáttu til að taka sjálfir ákvarðanir um fjárfestingar og meta áhættuna sem þeim fylgir. Fjárfestar þurfa að uppfylla skilyrði laga um verðbréfaviðskipti og undirgangast sérstakt mat til að fá stöðu fagfjárfesta.

Lög um verðbréfaviðskipti

Fjárfestingarsjóðir eru starfsleyfisskylt form sjóða um sameiginlega fjárfestingu samkvæmt lögum um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði. Um fjárfestingarsjóði gilda aðrar reglur en um verðbréfasjóði að því er varðar fjárfestingarheimildir og innlausnarskyldu. 

Fjárfestingarheimildir fjárfestingarsjóða eru rýmri skv. lögunum og getur fjárfesting í þeim því verið áhættusamari en fjárfesting í verðbréfasjóðum. Fjárfestar eru hvattir til að hafa í huga þennan mun á fjárfestingarsjóðum og verðbréfasjóðum og kynna sér sérstaklega fjárfestingarstefnu sem gildir fyrir þá sjóði sem þeir eiga hlutdeildarskírteini í eða hyggjast fjárfesta í framtíðinni.

Nánar um fjárfestingarsjóði
Lög um verðbréfa- og fjárfestingarsjóði

Í 2. mgr. 160. gr. laga nr. 2/1995 um hlutafélög er samlagshlutafélag skilgreint sem sú tegund samlagsfélaga þar sem einn eða fleiri félagsmenn (ábyrgðaraðilar) bera beina og ótakmarkaða ábyrgð á skuldbindingum félagsins en aðrir félagsmenn (hluthafar), einn eða fleiri, bera takmarkaða ábyrgð á grundvelli framlaga sem mynda hlutafé í félaginu. Ábyrgðaraðilar geta einnig verið hluthafar. Um samlagsfélög fer samkvæmt lögum um hlutafélög.

Stefnir hf. er stærsta sjóðastýringarfyrirtæki landsins með um 400 milljarða króna í virkri stýringu. Hjá Stefni starfa um 20 sérfræðingar í fjórum teymum við stýringu á fjölbreyttu úrvali verðbréfa-, fjárfestinga- og fagfjárfestasjóða. Einnig stýrir félagið eignum nokkurra samlagshlutafélaga sem stofnuð hafa verið í kringum framtaksfjárfestingar.

Stefnir var stofnaður árið 1996 og hefur á að skipa reynslumiklu starfsfólki með um 10 ára reynslu að meðaltali af störfum á fjármálamarkaði. Félagið hefur allt frá upphafi verið í fararbroddi í þróun á nýjum tegundum sjóða, jafnt fyrir einstaklinga sem og fagfjárfesta. Við þróun og stýringu sjóða er fyrst og fremst horft til hagsmuna viðskiptavina. Stefnir telur að traust og trúnaður séu forsendur langtímasambands við viðskiptavini. Því er lögð mikil áhersla á heiðarleika í samskiptum og gegnsæi í upplýsingagjöf.

Verðbréfasjóðir eru söfn skuldabréfa, hlutabréfa og ýmissa annarra auðseljanlegra verðbréfa auk innlána. Sjóðirnir eru samsettir með mismunandi hætti. Íslenskir verðbréfasjóðir starfa samkvæmt lögum um verðbréfasjóði, fjárfestingarsjóði og fagfjárfestasjóði nr. 128/2011 Markmið laganna er m.a. að tryggja skilvirka neytendavernd, en í lögunum er rekstri sjóðanna settar margvíslegar skorður. Samkvæmt lögunum eru allir slíkir sjóðir reknir af rekstrarfélagi sem er sjálfstætt fjármálafyrirtæki. Öll umsjón og varsla verðbréfa í tilviki sjóða í rekstri Stefnis er í höndum annars fjármálafyrirtækis, Arion banka. Vörslufélagið er eftirlitsaðili og sér meðal annars um að gengisútreikningar, sala, útgáfa og innlausn hlutdeildarskírteina fari fram samkvæmt lögum og samþykktum sjóða.

Með innlausn er átt við þegar viðskiptavinur skilar inn hlutdeildarskírteinum (innleysir þau) og fær í skiptum reiðufé á reikning sinn. Upphæðin sem viðskiptavinur fær jafngildir fjölda eininga sem hann á í sjóðnum (innleysir) margfaldaðar með gengi sjóðs á innlausnardegi (að frádregnu afgreiðslugjaldi og að teknu tilliti til skattalegs uppgjörs).

Fjárfestingarstefna íslenskra verðbréfasjóða er ákveðin fyrir fram og geta fjárfestar þannig kynnt sér heimildir sjóða áður en til fjárfestingar kemur. Fjárfestingarstefnu verðbréfasjóðs verður ekki breytt nema að fengnu samþykki Fjármálaeftirlitsins sem hefur eftirlit með starfsemi viðkomandi rekstrarfélags og þar með sjóðsins. 

Nánar um verðbréfasjóði
Lög um verðbréfa- og fjárfestingarsjóði

Stefnir reiknar og birtir viðvarandi gjöld fyrir verðbréfa- og fjárfestingarsjóði í rekstri félagsins samkvæmt leiðbeinandi tilmælum FME nr. 3/2015. 

Viðvarandi gjöld er birt sem hlutfall heildarkostnaðar af meðaltali hreinna eigna sjóðs á ársgrundvelli. Við útreikninginn teljast til gjalda allir kostnaðarliðir sem sjóður ber. Er þar m.a. átt við allar greiðslur til rekstrarfélags, vörslufyrirtækis og fjárfestingarráðgjafa, allar greiðslur vegna útvistaðrar þjónustu, skráningar og eftirlitsgjalda, endurskoðunar og lögfræðilegrar ráðgjafar. Ýmis gjöld falla þó ekki þar undir svo sem gjöld eða umboðslaun fyrir sölu og innlausn hlutdeildarskírteina, vextir af lánum og miðlunarkostnaður.

Hlutverk Stefnis er að stýra fjármunum í eigu viðskiptavina með hagsmuni þeirra að leiðarljósi. Viðskiptavinir Stefnis eiga hlutdeildarskírteini í sjóðum í stýringu Stefnis. Þessi hlutdeildarskírteini eru ávísun á hlut í eignasafni sjóðanna. Eignir sjóðanna eru því alfarið í eigu hlutdeildarskírteinishafa (sjóðfélaga) á hverjum tíma. Lögum samkvæmt er eignum Stefnis hf. og eignum sjóða í stýringu haldið aðgreindum í fjárhagsuppgjöri. Varsla á eignum sjóðanna, ásamt útreikningi á gengi sjóða, er í höndum Arion banka.

Stefnir leggur sérstaka áherslu á öryggi í allri starfsemi sinni. Í því skyni hefur félagið komið sér upp margþættu eftirlits- og áhættustýringarkerfi sem byggist meðal annars á skýrum verkferlum, ytri og innri endurskoðun, regluvörslu og sérsmíðuðum eftirlitskerfum með fjárfestingarstefnum. Jafnframt framkvæmir félagið árlega innra áhættumat á helstu rekstraráhættuþáttum. Verðbréfa- og fjárfestingarsjóðir Stefnis lúta eftirliti Fjármálaeftirlitsins, lögum samkvæmt.

Stefnir lýtur margþættu eftirliti af hálfu innri og ytri eftirlitsaðila. Félagið er hlutafélag lögum samkvæmt og birtir ársreikning sem er aðgengilegur á heimasíðu þess. Það er mikilvægt að gera sér ljósan þann aðskilnað sem er á milli Stefnis og þeirra sjóða sem hann rekur. Stefnir rekur fjölda sjóða og í því felst að stýring og umsýsla eigna sjóðanna er í höndum starfsfólks Stefnis en eign hlutdeildarskírteinishafa er ávallt ávísun á hlutfallslega eign í sjóði. Einnig er varsla eigna sjóðanna í höndum sjálfstæðs vörslufyrirtækis sem hlotið hefur viðurkenningu Fjármálaeftirlitsins.

Í 2.mgr. 23.gr. laga 128/2011 kemur fram hvernig eignatilkall til hlutdeildar í sjóði er skilgreint en það er sem hér segir: „Allir sem eiga hlutdeild að verðbréfasjóði eða einstakri deild hans eiga sama rétt til tekna og eigna sjóðsins, eða viðkomandi deildar, í hlutfalli við hlutdeild sína og eru hlutdeildarskírteinin staðfesting á tilkalli til eignarhlutdeildar“. Með þessu er áréttað að rekstrarfélag á ekkert tilkall til eigna sjóðsins svo fremi sem hann er ekki hlutdeildarskírteinishafi í sjóðnum en þá á hann hlutfallslega eign í sjóðnum líkt og aðrir hlutdeildarskírteinishafar. Að sama skapi ber rekstrarfélagið ekki rekstrarlega áhættu af sjóðunum.

Ársreikningi rekstrarfélagsins og sjóða í rekstri félagsins er haldið aðskildum en allir sjóðir eru með eigin efnahags- og rekstrarreikning. Ársreikningur Stefnis er birtur á heimasíðu félagsins.

Viðhorf til áhættu

Þar sem verðsveiflur eru einn helsti mælikvarðinn á áhættu, eru fjármálagerningar með litlum verðsveiflum taldir áhættulitlir en fjármálagerningar með miklum verðsveiflum taldir áhættumiklir. Ef halda á áhættu í lágmarki er því gott að velja sjóð með litlum verðsveiflum. Ef vilji er fyrir því að taka meiri áhættu í þeim tilgangi að reyna að ná enn hærri ávöxtun er gott að velja sjóð með meiri sveiflum í ávöxtun. Athugið að áhættumælikvarði tekur einungis til sögulegra verðsveiflna sjóðsins og því er ekki tekið tillit til tapsáhættu í þeim mælikvarða.

Fer að miklu leyti eftir því hve lengi á að spara og fjárhagsstöðu viðkomandi. Þeir sem ætla að leggja fyrir til langs tíma eru oft betur í stakk búnir til að taka meiri áhættu við að hámarka ávöxtun en þeir sem spara til skemmri tíma. Fjárhagsstaða getur einnig haft áhrif á hversu mikla áhættu er æskilegt að taka við ávöxtun sparifjár. Mikilvægt er að taka tillit til markmiðs fjárfestingar en ef sparnaður á að vera varasjóður, og ekki er í aðra sjóði að sækja komi til fjárhagslegra áfalla, er æskilegra að velja áhættuminni sjóði fyrir sparnaðinn.

Því lengri sem fjárfestingartíminn er, þeim mun meiri möguleikar eru á hærri ávöxtun. Ef ætlunin er að fjárfesta til skamms tíma er æskilegt að taka minni áhættu og velja sjóð með litlum gengissveiflum, til að mynda í Stefni - Lausafjársjóði. Þegar fjárfest er til langs tíma aukast sveiflur í ávöxtun en á móti er meiri möguleiki á hærri ávöxtun. Munurinn á milli sjóða sem fjárfesta til skamms eða langs tíma felst í gengissveiflum eigna í sjóðnum. Eignir til skamms tíma, t.d. nokkurra mánaða, hafa litlar gengissveiflur en eignir til nokkurra ára geta sveiflast töluvert mikið. Mikilvægt er þó að að hafa í huga að hærri ávöxtun er almennt talin hafa í för með sér meiri áhættu.

Söluaðilar sjóða

Þegar viðskiptavinur fjárfestir í sjóði, eru kaupin skráð á sölugengi sjóðsins en þegar viðskiptavinur tekur eignarhlut sinn út, fer hann úr sjóðnum á kaupgengi sjóðsins.

Söluþóknun

 Við kaup í sjóðum er innheimt söluþóknun í formi mismunar á kaup-og sölugengi (einnig kallað gengismunur eða upphafsþóknun). Söluþóknun er ekki innheimt við kaup í Stefni  - Lausafjársjóði og Stefni - Sparifjársjóði. Í netbanka Arion banka er veittur 25% afsláttur af söluþóknun sjóða Stefnis. Í reglubundnum sparnaði hlýtur þú 50% afslátt af söluþóknun viðkomandi sjóðs.

Afgreiðslugjald

 Innheimt af viðskiptum í sjóðum í samræmi við gjaldskrá söluaðila. Afgreiðslugjald fellur niður þegar um er að ræða reglulegan sparnað i sjóðum og í netbanka Arion banka. 

Umsýsluþóknun

 Árleg umsýsluþóknun er innheimt og fer í að greiða rekstrarkostnað sjóða. Tekið er tillit til umsýsluþóknunar við daglegan útreikning á gengi og ávöxtun sjóðanna. Umsýsluþóknun er því dregin frá við útreikning á ávöxtun og gengi sjóða.

Nánari upplýsingar um kostnað má finna í ítarefni um sjóðina og útboðslýsingum þeirra.

Sá sjóður er bestur sem hentar þínum fjárfestingarmarkmiðum hverju sinni. Ráðlegast er fyrir þig að velja sjóð samkvæmt þinni eigin afstöðu til áhættu og því hve lengi þú hyggst eiga fjárfestinguna. Skynsamlegt er að leita sér ráðgjafar sérfræðinga áður en fjárfest er í sjóðum en söluaðilar sjóða Stefnis veita upplýsingar um sjóðina.

Söluaðilar sjóða

Í útboðslýsingum sjóðanna er tilgreind fjárfestingarstefna sem rekstrarfélagi ber að fara eftir. Umsjónarmenn sjóðanna fylgja ströngum verkferlum varðandi ákvarðanatöku um fjárfestingar sjóða og kveða verkferlarnir m.a. skýrt á um að fjárfestingar verði að vera innan ramma fjárfestingarstefnu sjóðanna. Í innra eftirliti með sjóðunum er daglega fylgst með mögulegum frávikum frá fjárfestingarstefnu og ársfjórðungslega er eignaskipting verðbréfa- og fjárfestingarsjóða send Fjármálaeftirlitinu. Hlutdeildarskírteinishafar geta séð eignaskiptingu sjóða hér.

Hægt er að kaupa og selja í sjóðum Stefnis í gegnum netbanka Arion banka. Veittur 25% afsláttur af gengismun og afgreiðslugjald er fellt niður ef viðskipti eru framkvæmd í netbanka Arion banka. Einnig er hægt að hafa samband við verðbréfaþjónustu Arion banka í síma 444-7000.

Við vekjum athygli á því að á tímabilinu 22. ágúst t.o.m. 31. desember 2019 er veittur 100% afsláttur af gengismun sjóða og afgreiðslugjald fellt niður í netbanka Arion banka.

Rafræna ferlið er eftirfarandi fyrir nýja viðskiptavini:

Skref 1. Stofna til viðskipta og fá aðgang að netbanka
Skref 2. Stofna vörslusafn rafrænt
Skref 3. Framkvæma viðskipti með sjóði Stefnis

Arion appið er opið öllum og er þægileg leið til að fylgjast með stöðu sjóða.